Planeta. Zdrowie. Przyszłość

Podsumowanie prof. Janusza Czapińskiego

Hipokrates dwa i pół tysiąca lat temu powiedział, że lekarstwa należy pozostawić w naczyniu aptekarskim, jeśli tylko możliwe jest wyleczenie pacjenta za pomocą diety.

Ludzie mają dwie strategie dbania o zdrowie. Jedną wyraża fraszka Jana Kochanowskiego: „Szlachetne zdrowie, nikt się nie dowie, jako smakujesz, aż się zepsujesz”. Dopiero choroba uświadamia nam wartość zdrowia i gotowi jesteśmy poświęcić wszystko dla jego naprawy. A ponieważ wszyscy, którym zdrowie się zepsuło, mają coraz wyższe oczekiwania wobec coraz droższych świadczeń medycznych, w żadnym kraju na świecie system ochrony zdrowia nie jest w stanie tym oczekiwaniom sprostać.

Druga strategia to zapobieganie chorobom – profilaktyka. Nie wszystkich słabości ciała i umysłu możemy się ustrzec, bo albo nie wiemy, co powinniśmy robić, albo trudne do przewidzenia zrządzenia losu wpędzają nas w chorobę, albo decydują o naszym zdrowiu geny.

Dzisiaj jednak wiemy już bardzo dużo na temat sposobów wzmacniania naszej somatycznej i psychicznej kondycji oraz zapobiegania wielu schorzeniom, takim jak np. nadciśnienie, otyłość, cukrzyca, marskość wątroby. Solidne badania dowodzą, że najważniejsze są tutaj dwa czynniki: aktywność fizyczna (byle nie przesadna) i odpowiednia dieta. Jeśli chodzi o dietę, większość ekspertów za właściwą zgodnie uznaje menu śródziemnomorskie. Bezdyskusyjne jest także unikanie używek (narkotyków, alkoholu, papierosów) oraz powściągliwe solenie potraw i ograniczanie spożycia cukru.

Związek diety z chorobami somatycznymi jest dobrze zbadany, wydaje się dosyć oczywisty. „Nieodpowiednio zbilansowana dieta jest głównym czynnikiem zwiększającym ryzyko rozwoju m.in. otyłości, chorób układu sercowo-naczyniowego, cukrzycy, nowotworów, próchnicy i osteoporozy.”*

Mniej oczywisty jest, równie silny jak w przypadku zaburzeń somatycznych, związek diety

z subiektywnym dobrostanem (poczuciem szczęścia, zadowoleniem z życia, pozytywnym bilansem emocjonalnym). Wystarczy powiedzieć, że w Polsce zdrowe odżywianie się ma większy wpływ na dobrostan niż pieniądze.

A zatem, jeśli chcesz mieć zdrowe ciało i być szczęśliwym człowiekiem – zważ co, jak i kiedy jesz.