Planeta
Nawyki żywieniowe wpływają na środowisko. Nie tylko to, co jemy i kupujemy, ale także to, co robimy z przeterminowaną żywnością lub resztkami jedzenia ma wpływ na kondycję planety.
Temat ten cieszył się zainteresowaniem nie tylko w raportach różnych instytucji europejskich, ale również w mediach i portalach społecznościowych. „Promowanie zdrowszej, bardziej zrównoważonej diety, przy zwiększonym spożyciu owoców, warzyw i roślin strączkowych oraz zmniejszeniu spożycia czerwonego mięsa, zmniejszy obciążenie chorobami niezakaźnymi i emisje gazów cieplarnianych" – wynika z raportu rady EASAC (European Academies' Science Advisory Council), która skupia uczonych z 27 krajów Unii Europejskiej zasiadających w narodowych akademiach nauk.
KOMENTARZ AUTORÓW ANALIZY
Ogromny wpływ na kondycję środowiska ma zarówno konsumpcja, jak i powiązana z nią produkcja żywności. By go zminimalizować, coraz więcej producentów pracuje nad zmniejszeniem emisji gazów cieplarnianych w całym życiu produktów. Grupa spółek DANONE jako cel wyznaczyła sobie obniżenie intensywności emisji CO₂ o połowę w całym łańcuchu wartości do 2030 roku oraz osiągnięcie zerowej emisji CO₂ we wszystkich obszarach swojej działalności do 2050 roku.
WNIOSEK 1: Każdy może wpływać na środowisko poprzez swoje nawyki związane z żywnością i żywieniem
Odwołując się do badania Instytutu Kantar z 2019 roku, należy stwierdzić, że wnioski są optymistyczne – tylko co piąty Polak sądzi,
że zbyt dużo wagi przywiązuje się do ochrony środowiska. W 2019 roku blisko połowa Polaków deklarowała, że jest gotowa na zmiany w stylu życia, aby poprawić stan środowiska naturalnego. Jak w ostatnim roku donosiły media, chcąc przyczynić się do poprawy kondycji środowiska, warto zacząć od pracy nad własnymi nawykami związanymi z jedzeniem i postępowaniem z żywnością:
- Ogranicz mięso w diecie. Produkcja mięsa jest dużym obciążeniem dla klimatu. Badanie Instytutu Kantar pokazuje, że Polacy kochają mięso. Mimo że wciąż 95% Polaków deklaruje, że w ich domu jada się mięso, na przestrzeni ostatnich lat widoczny jest jednak trend zmniejszania udziału mięsa w diecie. Największy spadek udziału mięsa w diecie odnotowano w grupie Polaków do 39 r.ż. bez dzieci (z 99% w roku 2010 do 91% w 2019), w grupie osób po 60 r.ż. na przestrzeni dekady spadł o zaledwie 1% (do 98%).
- Planuj zakupy tak, by nie wyrzucać niewykorzystanych produktów.
- Minimalizuj wykorzystanie plastiku tam, gdzie to możliwe (kampanie prowadzone w kierunku nieużywania słomek).
- Segreguj śmieci. Badanie TGI Instytutu Kantar pokazuje, że w 2019 roku 75% Polaków deklarowało, że wszystkie plastikowe opakowania powinno się ponownie przetworzyć (najwyższy odsetek odnotowano w grupie rodzin z dziećmi – wyniósł 79% i w ciągu dekady wzrósł o 8 pp).
Co Polacy robią dla środowiska?
(deklaracje na podstawie badania Instytutu Kantar z 2019 roku)
WNIOSEK 2: Na całym świecie, także w Polsce, marnowana jest ogromna ilość żywności
Chociaż temat ochrony środowiska jest niezwykle popularny w mediach i świadomość w tym zakresie rośnie, wciąż jest wiele do zrobienia. Jednym z istotnych wątków w tym kontekście jest marnowanie żywności. Temat ograniczenia marnowania żywności na każdym etapie łańcucha dostaw znalazł się m.in. w dokumencie „Health and Food Safety Strategic plan 2016-2020”. W 2019 roku w mediach pojawiła się alarmująca informacja, że w Polsce marnuje się nawet 9 mln ton jedzenia rocznie. „9 milionów ton rocznie to 235 kilogramów na osobę. Taki wynik plasuje nas na 5. miejscu w europejskim rankingu marnowania żywności.
Apogeum to zwykle czas Bożego Narodzenia, wówczas przeciętna rodzina wyrzuca do kosza nawet 2 kg jedzenia, 2-3 razy więcej niż
w każdy inny dzień w roku”. Z analizy grupy spółek DANONE wynika, że temat jest interesujący także dla polskich internautów – fraza „zero waste” (także w kontekście żywności) w przeanalizowanym okresie znalazła się w trójce najpopularniejszych haseł w Brand24 (w analizowanym okresie miała ponad 12 tysięcy wskazań, więcej miały tylko „wegetarianizm” i „weganizm”, o czym w kolejnym rozdziale).
W 2018 roku do wyrzucania żywności przyznało się 42% Polaków
Oto najczęściej wyrzucane produkty:
KOMENTARZ AUTORÓW ANALIZY
Na szczęście już są i pojawiają się kolejne instytucje i organizacje, mające odpowiedzieć na problem marnowania żywności. Jedną z nich jest Federacja Polskich Banków Żywności, której misją jest ratowanie żywności przed zmarnowaniem i przekazywanie jej najbardziej potrzebującym. "W 2017 roku Banki Żywności wsparły 1 447 844 osób potrzebujących w Polsce,
przekazując łącznie ponad 65 500 ton żywności na cele społeczne. Oznacza to pomoc żywnościową od Banków Żywności w postaci 3 275 tirów żywności”. W Polsce działają także punkty, do których można przynieść żywność z krótką datą ważności oraz jest coraz więcej aplikacji mających pomóc w rozwiązaniu problemu, np. do zamawiania jedzenia pozostałego w restauracjach. W obszarze marnowania jedzenia jest jednak wciąż duża przestrzeń do edukacji w zakresie planowania zakupów i zarządzania żywnością w domu.