Rośnie świadomość żywienia medycznego wśród opiekunów osób chorych w Polsce – wyniki międzynarodowego badania

Według danych europejskiego badania „Opiekunowie i odżywienie” przeprowadzonego na zlecenie Danone, w Polsce już ponad 40% opiekunów osób chorych, w tym osób zmagających się z nowotworem, deklaruje spożywanie przez ich podopiecznych żywności medycznej. To niezwykle ważne, gdyż niedożywienie związane z chorobą jest jednym z największych wyzwań dla zdrowia publicznego na całym świecie, a odpowiednie żywienie pacjenta w czasie choroby i rekonwalescencji to jeden z kluczowych czynników wpływających na powrót do zdrowia oraz ogólną kondycję organizmu.

Opiekunowie osób chorych są dla nich ogromnym wsparciem mentalnym, a jednocześnie pomocą w codziennych czynnościach. W przeprowadzonym na zlecenie Danone międzynarodowym badaniu „Opiekunowie i odżywienie”[1] jednym z kluczowych zadań wskazywanych przez opiekunów osób chorych jest ich żywienie - przygotowywanie posiłków, karmienie oraz upewnianie się, że posiłek jest zjedzony. Obchodzony w listopadzie Tydzień Świadomości o Niedożywieniu to dobra okazja, by przyjrzeć się kwestii żywienia w chorobie, które ma kluczowe znaczenie w procesie leczenia oraz rekonwalescencji.

Trudności w żywieniu osób chorych

Kwestia żywienia osób zmagających się z chorobą - a w konsekwencji kwestia ich prawidłowego stanu odżywienia - często jest dla opiekunów w badanych krajach wyzwaniem w związku z trudnościami, jakie napotykają przy codziennym podawaniu posiłków swoim bliskim. Wśród najczęściej wskazywanych trudności w żywieniu jest zmniejszony apetyt lub wręcz jego brak (zaobserwowane przez 73% opiekunów osób chorych oraz 78% opiekunów osób z chorobą nowotworową). W Polsce opiekunowie, częściej niż w innych krajach objętych badaniem, wskazywali także na zapominanie przez podopiecznego o jedzeniu (51% vs 44%). Ponadto, osoby chorujące często mierzą się z mdłościami (49% osoby chore, 56% osoby z chorobą nowotworową) oraz zaburzeniami smaku, przez które posiłki smakują dziwnie lub są go pozbawione (48% oraz 53%).

- Dane naukowe pokazują, że  odpowiedni stan odżywienia pacjentów wpływa pozytywnie na przebieg procesu leczenia. Z uwagi na różnorodne wyzwania, z jakimi w kwestii żywienia mierzą się pacjenci w różnych stanach chorobowych, wsparciem może być specjalistyczne żywienie medyczne. Specjalne preparaty doustne o małej objętości dostarczają niezbędne składniki odżywcze i energię, przez co odżywiają organizm i mogą przyczyniać się do poprawy lub utrzymania stanu odżywienia organizmu, a dzięki temu wspierają procesy leczenia – mówi Artur Ludwiczak, prezes zarządu Nutricia Polska.

Posiłki w walce z chorobą

Według przeprowadzonego badania, w Polsce już 43% opiekunów osób chorych, oraz 44% opiekunów osób zmagających się z chorobą nowotworową, deklaruje spożywanie przez swoich podopiecznych żywności medycznej. To więcej niż w całej badanej próbie, gdzie sięganie po tego typu produkty zadeklarowało 39% opiekunów osób chorych. Może to oznaczać, że świadomość na temat żywienia w chorobie jest w Polsce wyższa - zarówno wśród lekarzy, który zalecają spożycie żywności medycznej, jak i pacjentów czy ich opiekunów. Cieszy również fakt, że w Polsce odsetek pacjentów sięgających po żywność specjalnego przeznaczenia medycznego rośnie. W badaniu przeprowadzonym w ubiegłym roku zaledwie 32% pacjentów onkologicznych w Polsce deklarowało korzystanie z tego typu produktów[2]. Nadal jest to jednak wynik wymagający poprawy, gdyż według danych nawet 85% pacjentów onkologicznych zmaga się z niedożywieniem.

Uwagę zwraca także moment, w którym żywność medyczna zostaje wdrożona. W Polsce – podobnie jak w innych krajach – pacjenci zmagający się z chorobą nowotworową sięgają po nią przede wszystkim w czasie procesu leczenia (83%), rzadziej zaś w czasie rekonwalescencji (17%) czy w czasie diagnostyki (27%). Tymczasem odpowiednie odżywianie organizmu także po zakończonym leczeniu może mieć znaczny wpływ na tempo powrotu do sił czy zdrowia. Ponadto, jak najwcześniejsze wdrożenie żywienia medycznego - nawet już w momencie diagnozy - może być najbardziej efektywne w kontekście leczenia i dalszej rekonwalescencji.

Konsekwencje niedożywienia

Aż 77% opiekunów osób zmagających się z chorobą nowotworową zauważa u podopiecznych utratę masy ciała, zaś 86% obserwuje również utratę masy mięśniowej czy osłabienie mięśni. Co ciekawe, badanie pokazuje, że w Polsce opiekunowie znacznie bardziej przejmują się wspomnianymi objawami niż ich koledzy z innych krajów – są one źródłem znacznego niepokoju[3] dla 70% osób opiekujących się bliskimi zmagającymi się z chorobą nowotworową, podczas gdy średnia dla wszystkich krajów to 57%. Obawy o utratę masy ciała nie są przesadzone, gdyż zjawisko to nie powinno być w chorobie uznawane za „normę” i lekceważone!

- Niedożywienie może mieć wielopoziomowe konsekwencje i wpływać na obniżenie jakości życia pacjentów. Badania potwierdzają, że pacjenci, którzy stracili więcej niż 10% masy ciała skarżą się m.in. na problemy ze snem, smutek, depresję, a także na problemy społeczne, takie jak rezygnacja z hobby czy spotkań ze znajomymi. To z pewnością nie sprzyja szybkiemu powrotowi do zdrowia – komentuje Artur Ludwiczak.

Z myślą o pacjentach

Posiadając 120-letnie doświadczenie we wprowadzaniu rozwiązań w zakresie żywienia specjalistycznego w oparciu o doniesienia naukowe, Nutricia Polska wspiera potrzeby żywieniowe konsumentów na różnym etapie życia, w tym osób chorych. Oferując żywność specjalnego przeznaczenia medycznego do podaży doustnej, żywienie dojelitowe, sprzęt do podaży żywienia dojelitowego oraz usługę żywienia dojelitowego w warunkach domowych, a także prowadząc liczne działania edukacyjne w tym zakresie, spółki Nutricia[4] od lat wpływają na poprawę stanu odżywienia pacjentów. Potwierdzeniem jest przyznanie im (a także pozostałym spółkom z grupy DANONE) międzynarodowego cerytikatu B Corp, który jest zewnętrznym potwierdzeniem zaangażowania firmy w zrównoważony rozwój oraz wykorzystywania biznesu jako narzędzia do wdrażania pozytywnych zmian społecznych i środowiskowych. 

- W procesie certyfikacji zostaliśmy wyróżnieni i nagrodzeni dodatkowymi punktami za wyjątkowy model biznesowy w zakresie takiego prowadzenia biznesu, które maksymalizuje pozytywny wpływ na zdrowie i dobrostan pacjentów oraz konsumentów. B Corp dla Nutricia oznacza, że jesteśmy pierwszym w Polsce producentem żywności specjalnego przeznaczenia medycznego, produktów dla niemowląt i dzieci, takowy certyfikat posiadającym – dodaje Artur Ludwiczak. 

Zrównoważony rozwój w każdym wymiarze działalności przyświeca całej grupie spółek DANONE, której Nutricia Polska jest częścią. Takie działanie wynika bezpośrednio ze strategii DANONE „Droga Pozytywnego Wpływu”, wspólnej wizji „One Planet. One Health”, a także łączącej spółki misji niesienia zdrowia poprzez żywność tak wielu ludziom, jak to możliwe.

O Nutricia Polska:

Misją firmy Nutricia jest służenie ludziom najlepszą opieką żywieniową w najwrażliwszych momentach ich życia. Od ponad 120 lat wykorzystujemy najnowsze doniesienia naukowe, aby wprowadzać pionierskie rozwiązania w zakresie żywienia specjalistycznego, wspierając zarówno potrzeby żywieniowe osób chorych, jak i rozwój zdrowych niemowląt oraz małych dzieci.

Produkty Nutricia dla najmłodszych powstają w nowoczesnej fabryce w Opolu, skąd trafiają do ponad 100 krajów. W 2022 roku Zakłady Produkcyjne Nutricia, jako pierwsza w Polsce i jedna z nielicznych fabryk branży FMCG na świecie, otrzymały prestiżową nagrodę Światowego Forum Ekonomicznego.

Fundacja, powołana przez firmę Nutricia, od ponad ćwierć wieku podnosi świadomość na temat roli prawidłowego żywienia na różnych etapach życia człowieka, angażując się m.in. we współpracę z uczelniami medycznymi czy finansowanie badań naukowych.

[1] Badanie “Caregivers and Nutrition” zostało przeprowadzone w 4 krajach (Francja, Niemcy, Hiszpania, Polska) w okresie od 13 do 24 września 2024 r. na próbie 1600 osób w wieku od 18 lat, które obecnie opiekują się lub w ciągu ostatnich 5 lat opiekowały się osobami cierpiącymi na raka (n=250/kraj) lub na inne schorzenia (n=150/kraj). Ipsos na zlecenie Danone

[2] Badanie “Nutrition in cancer care” zostało przeprowadzone w okresie 21.07-28.08.2023 na próbie 700 respondentów, chorych na rakach obecnie (n=270) lub w przeszłości (n=430, ostatnie leczenie zastosowane 5 lat temu) za pomocą kwestionariusza online. Pacjenci pochodzą z 7 krajów (100/kraj) tj. Francja, Hiszpania, Niemcy, Włochy, Wielka Brytania, Niderlandy oraz Polska

[3] Odpowiedź „Tak, zdecydowanie” na pytanie „Czy martwiłeś się utratą wagi lub masy mięśniowej u osoby, którą się opiekujesz?”

[4] Nutricia Polska, Nutrimed, Promedica oraz Zakłady Produkcyjne Nutricia